Kuru Üzüm Lisanslı Depo Tebliği

 

Amaç

 

MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, standartları belirlenen kuru üzümün emniyetli ve uygun koşullarda depolanmasını ve ürün senetleri vasıtasıyla ticaretinin kolaylaştırılmasını sağlamaktır.

 

Kapsam

 

MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, kuru üzümün depolanacağı lisanslı depolarda bulunması gereken asgari niteliklere ve depolama hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar ile kuru üzüm lisanslı depoculuk faaliyetlerine dair diğer hususları kapsar.

 

Dayanak

 

MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu ile 12/4/2013 tarihli ve 28616 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.

 

Tanımlar

 

MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;

 

a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,

 

b) Borsa: Aralarındaki sözleşme çerçevesinde lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senetlerinin kota ettirildiği, alım satımının yapıldığı ve hareketlerinin kontrol ve takip edildiği ürün ihtisas borsasını veya ürün senedi alım satımı konusunda yetkilendirilen ticaret borsasını,

 

c) Depolama hizmetleri: Lisanslı depoya kabul edilen kuru üzümün; tartılması, boşaltılması, yüklenmesi, taşınması, nakliyesi, depolamaya ve şartlara uygun hale getirilmesi ve depolanması, ürün ambalajlarının onarılması, ürünün depodan çıkarılması gibi hizmetleri,

 

ç) Kanun: 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununu,

 

d) Kuru Üzüm: TS 3411 Çekirdeksiz Kuru Üzüm Standardında tanımlanan Vitis Vinifera L. türüne giren çekirdeksiz taze üzümlerin kurutulmuş meyvelerini,

 

e) Lisans: Bakanlıkça verilen faaliyet iznini gösterir belgeyi,

 

f) Lisanslı depo: Lisans kapsamında kuru üzümün sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticarî amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan tesisleri,

 

g) Lisanslı depo işletmesi/işleticisi: Kuru üzümün depolanmasıyla iştigal eden ve geçerli bir lisansa sahip anonim şirketi,

 

ğ) Mudî: Depolama hizmetleri için kuru üzümü lisanslı depoya teslim eden veya lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senedini mevzuata uygun olarak elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişiyi,

 

h) Ürün senedi: Lisanslı depo işletmesince düzenlenen, kuru üzümün mülkiyetini temsil ve rehnini temin eden kıymetli evrakı,

 

ı) Yetkili sınıflandırıcı: Tarım ürünlerini analiz eden, ürünün nitelik ve özelliklerini belirleyen, standartlara uygun olarak sınıflandıran ve bu durumu belgelendiren Bakanlıkça lisans verilmiş laboratuvarları işleten gerçek ve tüzel kişileri,

 

i) Yönetmelik: Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Yönetmeliğini,

 

ifade eder.

 

Depolarda bulunması gereken asgari nitelikler

 

MADDE 5 – (1) Kuru üzümün depolanacağı lisanslı depoların;

 

a) Taban, iç ve dış duvar yüzeyleri ile çatısının, kuru üzüme yabancı madde karışmasını ve kirlenmesini önleyecek, güneş ışığını ve rutubeti geçirmeyecek, kuru üzümü her türlü koku ve hava etkisi ile iç ve dış zararlardan koruyacak şekil ve nitelikte olması,

 

b) Tabanının ve duvarlarının yıkanabilir ve temizlenebilir özellikte malzemeden yapılması, duvarlarının ise aşınma ve dökülme yapmayacak malzemeden olması, beton sıvalı ve badanalı ya da beyaz plastik boyalı olması, duvarlarında, tabanında ve tavanında çatlakların olmaması, kapılarının geniş, sızdırmaz ve zararlıların girmesini engelleyecek nitelikte olması,

 

c) Depolarda sıcaklığın 10-200C ve nispi nemin %65 civarında olmasını sağlayacak özellikte ve depoların kapalı olması, kuru üzümün depolara aktarılması ya da depodan tahliyesi amacıyla ihtiyaç duyulan nakil ve diğer araç ve gereçlerin rahatça çalışabileceği genişlikte boş alanların ve geçiş yerlerinin bulunması,

 

ç) Farklı yıl ürünü kuru üzüm ile çeşitli grup, tip, sınıf ve boydaki kuru üzümün karışmasını ve niteliklerinin bozulmasını önleyecek önlemlerin alınmasına elverişli büyüklükte ve nitelikte olması,

 

d) Yeterli nem alma ve havalandırma sistemi, belgelendirilmesi suretiyle yeterli yangın söndürme sistemi, kaçak akıma ve neme karşı korumalı özel muhafazalı elektrik sistemi ile kuru üzümün depolara nakledilmesi için gerekli altyapı ve nakil sistemine sahip olması,

 

e) Depolama hizmetleri ve depolamayla ilgili ihtiyaç duyulan diğer yan hizmetleri yerine getirebilecek teknik donanıma sahip bulunması,

 

gereklidir.

 

(2) Bakanlık, depolanacak kuru üzümün sağlıklı koşullarda muhafazasına yönelik gerekli gördüğü diğer depo niteliklerini arayabilir ve uygulamaya koyabilir.

 

(3) Lisanslı depo işletmesinin lisansa tabi kapalı depo kapasitesi 5.000 tondan, her bir şubesinin kapalı depo kapasitesi ise 1.000 tondan az olamaz.

 

(4) Kuru üzümün depolanacağı yerler, belirli bir sistematiğe göre numaralandırılır. Depoların numaralandırılması giriş kapılarının üzerine yapılır, depo içindeki ünitelerin numaralandırılması ise kuru üzümün karışmasına mahal vermeyecek şekilde kolayca görülebilecek biçimde yapılır. Bakanlık, numaralandırmanın nasıl yapılacağı konusunda standart bir düzenleme yapıp zorunlu uygulamaya koyabilir.

 

Sermaye

 

MADDE 6 – (1) Lisanslı depo işletmesinin:

 

a) 5.000 ton için; 1 milyon TL,

 

b) 5.001 ila 10.000 ton için; 1,5 milyon TL,

 

c) 10.001 ila 15.000 ton için; 2 milyon TL,

 

ç) 15.001 ila 20.000 ton için; 2,5 milyon TL,

 

d) 20.000 tonu aşan her 5.000 ton için de ilave 500 bin TL

 

asgari ödenmiş sermayeye sahip olması gerekir.

 

Tartım makbuzu ve ürün senedi

 

MADDE 7 – (1) Yönetmelikte belirtilen bilgilere ek olarak:

 

a) Tartım makbuzunda, kuru üzümün yıl olarak hasat dönemi ve menşeine,

 

b) Ürün senedinde ise, kuru üzümün grubu, tipi, sınıfı, boyu, menşei ile yıl olarak hasat dönemine,

 

ilişkin bilgiler yer alır.

 

Kuru üzümü depolamaya hazır hale getirme

 

MADDE 8 – (1) Lisanslı depo işletmesi, depolanmaya veya standartlara uygun olmayan ya da depolandığında lisanslı depodaki diğer kuru üzümleri olumsuz etkileyebilecek kuru üzümleri, mudinin talebi üzerine ve ücreti karşılığında, depolanmaya ve standartlara uygun hale getirmek amacıyla niteliğine göre ihtiyaç duyulan eleme, yıkama, boylama, fumigasyon ve buna benzer işlemlere tabi tutabilir.

 

(2) Depolanmaya ve standartlara uygun hale getirilen kuru üzümler depolanabilir. Depolama şartları uygun olmayan, fermente olan, sağlığı olumsuz etkileyecek düzeyde bulunan, standart dışı olan ve mevzuatta öngörülen diğer hususlara uygun olmayan kuru üzümler lisanslı depolara alınmaz.

 

Kuru üzümün tartımı ve depolanması

 

MADDE 9 – (1) Mevzuatına uygun olarak tartım işlemi ile analiz ve sınıflandırması yapılmış kuru üzümler lisanslı depoya kabul edilir. Kuru üzümler tartım ve analizi yapılana kadar, depolanmış ürünlerden ayrı olarak bunlar için ayrılmış farklı bölümlere konulur.

 

(2) Kuru üzümler ambalajlı veya ambalajsız olarak depolanabilir. Depolanacak kuru üzüm ambalajlı ise; ambalajlar yeni, temiz, kuru, kokusuz, içindeki malın özelliklerini bozmayan ve kontaminasyona (bulaşmaya) neden olmayacak özellikte malzemeden yapılmış olmalıdır. Ambalajların net kütlesi 15 kg’ı geçmemelidir. Endüstriyel tipteki kuru üzüm ambalaj net kütleleri 15-50 kg arası olabilir. İçinde kuru üzüm bulunan ambalajlar, yaş ve rutubetli olmayan, havadar, serin yerlerde tutulmalı, depolarda üst üste 14 ambalajdan fazla konulmamalı ve istiflerin havalandırılmasının sağlanması amacıyla sıralar arasında boşluk bırakılmalıdır. Ambalajsız olan kuru üzümler en fazla 500 kg kapasiteli plastik kasalar içinde depolanır. Nem içeriği; endüstriyel kuru üzümlerde %20’nin, diğer sınıflardaki kuru üzümlerde %16’nın üzerinde olan kuru üzümler depolanmaz.

 

(3) Kuru üzümlerin depoda duvar ve tavandan en az 50 cm uzaklıkta depolanması gerekir.

 

Kuru üzümün lisanslı depoya geçici olarak kabulü

 

MADDE 10 – (1) Kuru üzüm depolama amacından ziyade nakletme veya bir işletmede kullanılmak üzere kısa süreli muhafaza etme gibi amaçlarla lisanslı depoya en fazla 90 günü geçmeyecek şekilde geçici olarak kabul edilebilir. Bu durumda lisanslı depo işletmesi, kuru üzüm sahibiyle kendisi arasında yaptığı özel sözleşme çerçevesinde kuru üzümü depolar ve depo ücret tarifesinden farklı olarak ücret talep edebilir. Ancak, bu şekilde kabul edilecek kuru üzümün miktarı, kuru üzümün depolama döneminin başlangıcını takip eden ilk üç ay içinde merkez veya şubede kuru üzüm için tahsis edilen depolama kapasitesinin yüzde onunu geçemez. Bu fıkrada belirtilen geçici depolama süresi, gerekli görülmesi halinde genel olarak veya lisanslı depo işletmesi bazında Bakanlıkça en fazla yarısı oranında arttırılıp azaltılabilir.

 

(2) Birinci fıkraya göre geçici olarak kabul edilen kuru üzüme ilişkin ürün senedi düzenlenmez. Ancak, bu kuru üzümün lisanslı depoda geçici olarak bulundurma amacı ortadan kalkarsa veya geçici depolama süresi aşılırsa ürün senedi düzenlenir.

 

(3) Geçici olarak depoya kabul edilen kuru üzüm, ürün senedi düzenlenen kuru üzümlerden ayrı olarak depolanır. Kuru üzümün geçici olarak depolandığı, hem depo hem de kayıtlarda gösterilir. Kayıtlarda, kuru üzümün ağırlığı ile mislen depolanan kuru üzümlerde kuru üzümün depoya konulmasından önce yetkili sınıflandırıcılarca yapılan analiz sonucuna ilişkin bilgiler de yer alır.

 

(4) Geçici olarak depoya kabul edilen kuru üzümlere ilişkin kuru üzümün sahibi ve lisanslı depo işletmesi arasında çıkan ihtilaflar, aralarındaki sözleşme ve genel hükümlere göre çözülür.

 

Kuru üzümün depolara yerleştirilmesi, ayrı depolanması ve teslimi

 

MADDE 11 – (1) Aynı yıl ürünü kuru üzüm; grup, sınıf, tip ve boyuna göre tahsis ve tasnif edilmiş, numaralanmış lisanslı depo ünitelerinde grup, sınıf, tip ve boyu aynı olan kuru üzüm ile karıştırılarak depolanır.

 

(2) Kuru üzüm mudinin talebi ve lisanslı depo işletmesinin kabulü halinde, diğer kuru üzümler ile karıştırılmadan orijinal hali korunarak ayrı olarak depolanabilir. Bu durumda kuru üzümler, ayrı ünitelere konulur ve diğer kuru üzümlerle karıştırılmadan açıkça ve fark edilebilir şekilde işaretlenir. Ayrı depolanan kuru üzümlerin depodaki yeri kayıtlarda açık şekilde gösterilir.

 

(3) Diğer kuru üzümlerle karıştırılmadan aynen depolanan kuru üzümler, aynı orijinal haliyle; aynı grup, sınıf, tip ve boydaki diğer kuru üzümlerle karıştırılarak depolanan kuru üzümler ise ilk giren ilk çıkar metoduyla mudilere teslim edilir.

 

Prim ve indirim tarifesi

 

MADDE 12 – (1) Kuru üzümün karıştırılarak depolanması halinde ortaya çıkabilecek küçük kalite farklılıkları prim ve indirim tarifesine göre tazmin edilir.

 

(2) Kuru üzümün mudiye tesliminde küçük kalite farklılıkları çıkmış ve bunlar prim ve indirim tarifesindeki oranları aşmamış ise, prim ve indirim tarifesindeki kabul edilebilir sınırlar içindeki değerlere göre;

 

a) Mudinin lisanslı depodan teslim aldığı kuru üzüm, teslim ettiğinden kaliteli çıkar ise, mudi tarafından kuru üzümün niteliğine göre teslim tarihinde borsada oluşan ortalama fiyat baz alınarak kalite farklılığından doğan fiyat farkı indirim tarifesi olarak lisanslı depo işletmesine,

 

b) Mudinin lisanslı depoya teslim ettiği kuru üzüm, teslim aldığından kaliteli çıkar ise, lisanslı depo işletmesi tarafından kuru üzümün niteliğine göre teslim tarihinde borsada oluşan ortalama fiyat baz alınarak kalite farklılığından doğan fiyat farkı prim olarak mudiye,

 

ödenir.

 

Kuru üzümün korunması

 

MADDE 13 – (1) Lisanslı depo işletmesi, lisans askıya alınmış olsa bile her zaman, sorumluluğu altında bulunan kuru üzümün muhafazasında gerekli dikkati ve özeni gösterir.

 

(2) Depo her zaman temiz olmalı ve kuru üzüm yangın tehlikesini artıran, sağlıklı ve uygun koşullarda muhafazasını engelleyen kızışma, yüksek sıcaklık, nem, hava ve ışıktan, kemirgen hayvan, mikroorganizma, böcek ve tozlar ile yabancı kokulardan korunmalıdır.

 

(3) Deponun, ambalaj ve paletlerin temizlik ve dezenfeksiyonunda TS 12611 Standardında kullanılması izin verilenler dışında herhangi bir madde kullanılmamalı ve yöntem uygulanmamalıdır.

 

(4) Kuru üzüme zarar verecek hale gelmiş depolar, gerekli tadilatlar yapılıncaya ve kuru üzümün bozulmadan sıhhatli ve uygun şekilde depolanmasına elverişli hale getirilinceye kadar kullanılmaz.

 

Kuru üzümün azami depolama süresi

 

MADDE 14 – (1) Kuru üzümler hasat döneminden itibaren azami 24 ay süreyle depolanabilir.

 

(2) Kuru üzümün hasat dönemi, ürün sahibinin beyanı ile gerekli analiz ve incelemelerle tespit edilir.

 

(3) Kuru üzümün depolama döneminin başlangıç ve bitiş tarihleri, uygulama göz önünde bulundurularak Bakanlıkça belirlenir ve internet sayfasında ilan edilir.

 

Yürürlük

 

MADDE 15 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

 

Yürütme

 

MADDE 16 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.