Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, küçük üreticinin kanadı eti ve yumurta satışına yeni düzenlemeler getirdi. İki ayrı yönetmelikle yapılan düzenleme ile küçük işletmeler için yeni kriterler getirildi.
Resmi Gazetenin 12 Eylül 2015 tarihli sayısında Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan “Küçük Miktardaki Yumurtanın Doğrudan Arzına Dair Yönetmelik” ile küçük üreticiye belli standartlar getirildi. Buna göre, en fazla 250 tavuğu olan bir üretici haftada en fazla 1500 yumurtayı doğrudan satabileceği gibi bakkal veya benzeri küçük perakendeciye doğrudan satabilecek. Ancak bunun için Gıda,Tanm ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan izin almaları ve büyük işletmelerin aldığı sağlık ve hijyen önlemlerini almaları gerekiyor. Üretici sadece kendi üretiminden elde ettiği yumurtaların satışını yapabilecek ve satılan yumurtanın miktarı haftalık bin 500 adedi geçemeyecek. Her yumurtada, yumurtanın son kullanma tarihinin anlaşılabilmesi için tavuğun yumurtlama tarihi belirtilecek. Yumurtalar, yumurtlamadan hemen sonra toplanacak ve hayvanların bulunduğu ortamlardan derhal uzaklaştırılacak. Yumurtalar yumurtlama tarihinden itibaren en fazla 21 gün içinde tüketiciye ulaştırılacak ve maksimum 28 gün içerisinde tüketilecek. Doğal renk ve kokusunu kaybetmiş, çürümüş, kokuşmuş yumurta ile kuluçka işlemi uygulanmış yumurta tüketiciye sunulmayacak. Yönetmelik hükümlerine uygun faaliyet göstermeyen birincil üretimden sorumlu gıda işletmelerinin izin belgeleri iptal edilecek. Küçük üreticiler, yem, veteriner tıbbi ürünleri, depolama ve atıklardan kaynaklanan bulaşmalara ve insan sağlığım etkileyebilecek hastalıklara karşı büyük işletmelerin de aldığı gerekli tüm önlemleri almak zorunda olacak.
Uygulama küçük üreticiyi zorlayacak
Bursa Ticaret Borsası Başkanı ve Matlı AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Özer Matlı, mikro üreticilerin hedef alındığı yem yönetmelikte birtakım eksikliklerin olduğunu ilen sürerek, sistemin doğru şekilde sürdürülebilmesi için ilk adım olarak köylü üreticinin kooperatif çatısı altında örgütlenmesi gerektiğini vurguladı. Tamamen tabana yönelik geliştirilen uygulamanın, zaten zor şartlar altında üretim yapan köylüye fazladan maliyet getireceğini savunan Matlı, “Bahçesinde 200-250 tavuk yetiştiren köylü, sistem içerisinde kayıt tutacak, muhasebe tutacak. Tarım İl Müdürlüğü ile ilgili evrak oluşturacak. Yumurtayı satmaya kalktığında barkod oluşturacak, yem kayıtlarını tutacak. Tüm bunları değerlendirmeye aldığımızda uygulamaya temkinli yaklaşıyoruz. Köylü zaten yumurtadan elde edecek geliri bu işlemleri yürütmek için harcayacak. Köylünün kazancı olmayacak” değerlendirmesinde bulundu.
Tüketici aldatılamayacak
Bursa Ticaret Borsası Meclis Başkanı ve Aytav Aydın Tavuk-Et Paz. Tic. ve San. AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Aydın ise yem düzenlemenin yıllardır beklenen bir gelişme olduğunu belirterek, “Vatandaş satıcının köy yumurtası sattığını bilecek. Her yumurtanın üzerinde tarih ve üretim kod numarası yazılacak. Üretici belirli bir adetin üzerinde üretim yapamayacak. Üretici kayıt altına alınacak, ikinci sınıf yumurtalar samanla harmanlanıp, köy yumurtası diye satılarak vatandaş aldatılıyordu. Bundan sonra suistimallerin önüne geçilecek” dedi.
Kanatlı etine de düzenleme yapıldı
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan “Çiftlikte Kesilen Küçük Miktarlardaki Kanatlı ve Tavşanımsı Etlerinin Doğrudan Arzına Dair Yönetmelik” ise, 19 Eylül 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yönetmelik, üreticisi tarafından çiftlikte kesilen küçük miktarlardaki kanadı ve tavşanımsı etlerinin çiğ et olarak son tüketiciye veya son tüketiciye doğrudan satışını yapan yerel perakendecilere doğrudan şansına ilişkin konuları düzenliyor. Buna göre, küçük miktarlardaki kanatlı ve tavşanımsı etlerinin çiğ et olarak doğrudan arzı için çiftlikte kesilebilecek hayvan sayısı aylık 150 tavuğu, 300 bıldırcın, güvercin, sülün, kekliği, 50 ördek, kaz veya hindiyi. 50 tavşanımsıyı geçemeyecek. Küçük miktarlardaki kanatlı ve tavşanımsı etlerinin çiğ et olarak doğrudan satışı, sadece hayvanların yetiştirilmesiyle ilgili faaliyetleri yürüten birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi yapabilecek. Birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi, sadece kendi yetiştirdiği ve çiftliğinde kestiği küçük miktarlardaki kanatlı ve tavşanımsı etlerini doğrudan satabilecek. Söz konusu gıda işletmecisi, küçük miktarlardaki kanatlı ve tavşanımsı etlerini çiğ et olarak; birincil üretim yerinde son tüketiciye ve/veya yerel perakendecilere doğrudan sunabilecek. Yerel perakendeciler; birincil üretimden sonımlu gıda işletmecisinden çiğ et olarak doğrudan tedarik ettiklen kanadı ve tavşanımsılann ederini başka bir gıda işletmesine satamayacak. Bunun yanında son tüketiciye çiğ et olarak doğrudan satabilecek., işleuııcsınde son tüketiciye satış amacıyla işleyebilecek, muameleye tabi tutabilecek veya depolayabilecek.
Hijyen koşulları
Birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisi, kanatlı ve tavşanımsı etinin anatomik bütünlüğünü ve yapısını büyük oranda değiştiren, parçalama, kemiklerden ayırma, dilimleme, kıyma haline getirme veya başka herhangi bir işlemi gerçekleştiremeyecek, kanatlı ve tavşanımsı etlerini donduramayacak. İşletmeciler, çiftlikte kanatlı ve tavşanımsılann kesimi için Gıda Hijyeni Yönetmeliği’nde yer alan gereklilikler ile belirlenen diğer şartlara uygun bir kesimhaneye sahip olacak.Küçük miktarlardaki kanatlı ve tavşanımsı etlerinin çiğ et olarak doğrudan arzı, gıda ile temasa uygun madde ve malzemeler içerisinde hazır ambalajlı olarak gerçekleştirilecek. Yerel perakendeci, birincil üretimden sorumlu gıda işletmecisinden tedarik ettiği küçük miktarlardaki hazır ambalajlı kanatlı ve tavşanımsı etlerinin çiğ et olarak doğrudan son tüketiciye arzını hazır ambalajı bozulmadan gerçekleştirebilecek, işletmeci, tutmakla yükümlü olduğu kayıt ve belgeleri en az 12 ay saklaması gerekiyor. Avrupa Birliği’ne uyum sağlanacak Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yetkilileri söz konusu düzenlemelerin Avrupa Birliği ile uyum kapsamında yapılması gerektiğini belirterek küçük üreticileri belli kurallara bağlarken bir yandan da kayıt sistemini oluşturduklarını ifade ediyor.