*Öncelikle Matlı Grubu olarak 2013 yılını nasıl geçiriyorsunuz?
Matlı Grubu, yem ve yumurta sektörlerinde faaliyet gösteriyor. 2013 yılına girdiğimizde Karacabey-Bursa, Turgutlu-Manisa, Çorlu-Tekirdağ ve Konya fabrikalarımızda üretim gerçekleştiriyorduk. 2013’te bunlara, 23 milyon TL yatırım ile Samsun, 27 milyon TL yatırım ile de Gaziantep fabrikalarımızı ekledik. Samsun fabrikamız yıl ortasından itibaren üretime başladı, Gaziantep fabrikamız da halen süren deneme üretiminin ardından Ocak 2014’te tam üretime geçecek.
Grubumuz 2013 yılını yemde 393 milyon TL, yumurtada 94 milyon TL olmak üzere toplamda 487 milyon TL ciro ile kapatacak. Bu toplam ciro 2012 yılında 398 milyon TL’ydi ki sonuç olarak 2013’te ciro itibariyle bir önceki yıla göre % 22 büyüdük.
Bu arada grubumuzun ana şirketi Matlı Yem A.Ş. de İstanbul Sanayi Odası tarafından her yıl gerçekleştirilen “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” araştırmasında, üretimden satışlar tutarına göre yapılan sıralamada 2012 yılı verilerine göre, 338 milyon 388 bin liralık net üretimden satış ile 248’inci sırada yer aldı.
* 2014 yılı hedefleriniz neler?
2014’ün hemen başında, Ocak ayında, Karacabey-Bursa’daki Burdan Yumurta tesislerine eklediğimiz iki yeni kümesi devreye alacağız. 10 milyon TL tutarındaki bu yatırım ile kümes sayımız 14’e yükselecek. 2014 yılında yeni kümes yatırımlarımız ile birlikte yılda 787 milyon adet yumurta üretmeyi, bu miktarın % 40’ını da ihraç etmeyi hedefliyoruz.
Yemde ise 2014 yılı hedefimiz 650 bin ton üretim gerçekleştirmek olacak.
* Yem sektöründeki konumunuzu değerlendirir misiniz? Üretim rakamlarınız ve çeşitleriniz hakkında bilgi verir misiniz?
Matlı Yem, büyükbaş, küçükbaş ve kanatlı hayvanlar için 30 ayrı çeşit yem üretiyor. 2012 yılında toplam 508 bin ton yem üretip satmıştık, 2013 yılını ise % 8 artışla 553 bin ton ile kapatacağız. Bu miktar, Türkiye yem sanayii içinde Matlı’yı ilk üç içine yerleştiriyor.
Yukarıda da değindiğim gibi 2013 yılında yem üretim tesislerimizi dörtten altıya çıkardık, toplam üretim kapasitemizi de yılda 1 milyon 120 bin tondan, yılda 1 milyon 320 bin tona yükselttik.
* Bu yıl yem fiyatları nasıl oldu, üreticilerin devamlı yem fiyatlarından şikayet etmesini değerlendirir misiniz?
Yem fiyatları üzerinde çok fazla spekülasyon yapılıyor. Yem fiyatları söylendiği gibi çok pahalı değil. Hatta fiyatlarda zaman zaman gerilemeler yaşanıyor. Sorun, yem ve süt paritesinin kurulamamasından kaynaklanıyor ve bana kalırsa sektör bu konuyu yeterince dikkate almıyor.
Süt üreticisine süt alımının garantisi verilse sektör patlar. Fakat sektörün sahibi yok. Üretici sütünü satmakta özgür değil. “Benden yem almazsan sütünü almam” denilen bir ülkede yaşıyoruz. Sütü alırken verdikleri yemin kalitesi nedir, içeriği nedir bunları bilen var mı? Sütü değerinde ve özgürce satamayan üretici elbette yem almakta zorlanabilir. Süt-yem paritesi kurulabilse bunların hiçbiri sorun olmaz. Asıl sorun fiyat değil süt-yem paritesinin kurulmaması.
* Türkiye’de yem sektörünün büyüklüğü ve sorunlarını değerlendirir misiniz?
Tarımda artık global bir yapı oluştu. Üretmekten çok yönetmek önem kazandı. Bugün dünyada yem hammaddesi temin edilebilecek pazarlar çok çeşitlendi. Emtia fiyatları üzerinde spekülasyonlar yapılıyor. Ama herkes dünya fiyatlarını yakından izliyor, nerede uygun fiyat bulursa oradan alıyor.
Yem sanayinin iki temel hammaddesi var. Biri mısır diğeri soya. Ama Türkiye mısır ve soyayı birlikte üretemiyor. Türkiye’nin mısır üretimi 5 milyon tona ulaştı. Pamuk ekim alanları daralırken mısır üretimi artıyor. Ama bu da yeterli gelmiyor. Soyayı ise neredeyse hiç üretemiyoruz.
Halbuki Karadeniz’e komşu ülkelerde soya üretir ve bu işi de iyi yönetebilirsek çok önemli bir avantaj elde etmiş oluruz. Bu alanda Brezilya ve Arjantin ile rekabet edebiliriz. Hayvancılık sektörü büyüyor. Bu nedenle Rusya ve Ukrayna gibi ülkeleri yakından izlememiz, orada üretim yapmamız gerekiyor.
Öte yandan sektörde kayıtdışı üretim de çok fazla. Örneğin Türkiye’de 7,5 milyon ton arpa üretiliyor ama bunun sadece 1 milyon tonu kayıtlı olarak yem sanayiinde kullanılıyor. Bu kayıtdışını da ortadan kaldırmamız gerekiyor.
* Yumurta alanında işleriniz nasıl gidiyor? Üretim rakamlarınız hakkında bilgi verir misiniz?
Burdan Yumurta markası ile 2010 yılından bu yana sektördeyiz. 2012 yılında 288 milyon 67 bin adet yumurta satmıştık. 2013 yılında ise yaklaşık iki katı bir artış ile 555 milyon adet yumurta sattık. Bu yumurtanın % 30’u ise başta Irak olmak üzere ihracata gitti.
Halen üretim miktarlarımız itibariyle yumurtada sektörün ilk üçü içindeyiz.
* Yeni bir alanda yatırımı düşünüyor musunuz?
Matlı Grubu, yarım asırdır tarım ve tarımsal sanayi alanında faaliyet gösteriyor. Temel amacımız, Türkiye’nin protein ihtiyacını karşılama hedefiyle faaliyet gösteren bir gıda grubu olmak. Halen hayvan yemi ve yumurta sektörlerinde lider firmalar arasındayız. Bundan sonra gireceğimiz sektörler süt ürünleri, beyaz et ve kırmızı et olacak. Bu üç sektöre ilişkin yatırım çalışmalarımız sürüyor. Bu yatırımlarla birlikte Matlı Grubu, hem hayvanları hem insanları besleyerek, Türkiye’de besin zincirinin en güçlü halkası haline gelecek.
* Eklemek istedikleriniz…
Matlı Grubu olarak ar-ge’ye büyük önem veriyoruz. Bu amaçla Uludağ Üniversite ile imzalanan protokol çerçevesinde üniversitenin Veteriner Fakültesi’nin desteği ile ar-ge faaliyetleri sürdürüyoruz.
Bu faaliyetler, grubumuzun kurucusunun adını taşıyan Ömer Matlı Akademi’de ve ona bağlı Hayvansal Üretim Eğitim ve Araştırma Merkezi ile Eğitim Çiftliği’nde yürütülüyor. Bu merkezde geliştirilen daha verimli, daha yüksek enerjili, daha iyi besleyen ve daha çok süt verimi sağlayan sığır yemleri önce eğitim çiftliğindeki hayvanlar üzerinde deneniyor, bilahare yetiştiricinin kullanımına sunuluyor.
Eğitim çiftliğinde, 110 tane koyun 187’si sağmal olmak üzere 525 sığır bulunuyor. Süt sığırlarından günde 6 ton süt elde ediliyor. Eğitim çiftliğindeki süt sığırlarının günlük ortalama süt verimi 33,7 litre ki bu yüksek verimde ar-ge merkezinde geliştirilen yemlerin doğrudan katkısı var.
Matlı Grubu 2013 yılı başında önemli bir adım daha attı. Sanal dünyanın “Hayvancılık Akademisi”, www.hayvancilikakademisi.com adresinde yayın hayatına başladı. Hayvancılık Akademisi, bir sosyal sorumluluk projesi olarak, Ömer Matlı Akademi tarafından destekleniyor. Türkiye’den ve Dünya’dan en son, en taze hayvancılık haberlerine yer verilen sitede konuyla ilgili alanındaki akademisyenlerin görüş ve yazıları yayınlanıyor, hayvan yetiştiricileri de en çok ihtiyaç duydukları bilgilere bu siteden kolaylıkla ulaşabiliyor.
MİLLİYET GAZETESİ – 27 ARALIK 2013